Rời bỏ công việc 9-to-5 là không dễ dàng. Hiểu về các cơ hội cho freelancers giúp bạn đưa ra các quyết định phù hợp và chuẩn bị cho hành trình của riêng mình.

Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ hai phần chính: những công việc đòi hỏi chuyên môn và những công việc ai cũng có thể bắt đầu.

Những công việc đòi hỏi tính chuyên môn

Có hàng ngàn công việc chia theo lĩnh vực chuyên môn trên các trang web freelance. Không chỉ lập trình viên, thiết kế đồ họa, dịch thuật có thể trở thành freelancer, còn nhiều hơn thế rất nhiều. Có một số cơ hội chuyên môn mà bạn sẽ khá bất ngờ khi nhận ra rằng mình có thể trở thành freelancer với thế mạnh lâu nay của bản thân.

1. Lập trình:
Bạn là một lập trình viên phát triển website, mobile app và bạn có khả năng độc lập thực hiện toàn bộ một dự án với khách hàng, đây là công việc dành cho bạn.
Trong lĩnh vực developer, có rất nhiều các mảng nhỏ như: website, mobile app, games, full stack với đa dạng các ngôn ngữ lập trình. Phần này, mình tin bạn nắm rõ chuyên môn hơn mình ;).
Chính vì ngành rộng, nên bạn cần xác định rõ thế mạnh của bản thân và thị trường ngách nơi bạn có cơ hội phát triển.
Giá freelancer dao động: 15$ – 90$/giờ

2. Thiết kế đồ họa:
Thiết kế đồ họa là một mảng công việc sáng tạo và cực kỳ rộng. Tương ứng với mỗi phần mềm Adobe là một mảng của thiết kế đồ họa. Học cách sử dụng các phần mềm chỉ là điều kiện cần của lĩnh vực sáng tạo. Điều kiện đủ là khả năng sáng tạo, năng khiếu thẩm mỹ của riêng bạn. Nếu bạn có năng khiếu cảm nhận hình ảnh, việc học sử dụng các công cụ chỉ là một chặng đường ngắn.
Một số mảng chính trong lĩnh vực thiết kế đồ họa như:
★ Logo, bao bì nhận diện thương hiệu
★ Catalogue, Brochure
★ 2D Animation
★ 3D Animation
★ Video Editing
★ Thiết kế 3D
★ Thiết kế website
★ Thiếu kế UI (giao diện người dùng)
★ Thiết kế PowerPoint/Google Slides
★ …
Giá freelancer của lĩnh vực này dao động cực mạnh tùy theo năng lực của bạn: 10$ – 130$/giờ
Ngành đồ họa gần như không có giới hạn cho mức thu nhập. Mặt bằng chung giá của lĩnh vực thiết kế đồ họa cao hơn lĩnh vực lập trình. Bởi thứ bạn bán không chỉ là kỹ năng sử dụng các phần mềm mà là năng lực thiết kế và khả năng sáng tạo của riêng bạn.
Câu chuyện cá nhân: Bản thân mình là một PowerPoint Designer. Mình rẽ ngang từ công việc quản lý dự án chẳng mấy liên quan. Tuy nhiên, bản thân có chút năng khiếu đồ họa, mình tổng hợp lại những sản phẩm trước đây từng làm cho công ty và bắt đầu chặng đường freelance. Chỉ sau vài tháng làm việc, đã có giai đoạn mình kiếm được 1000$ chỉ trong 2 tuần làm việc mà còn khá rảnh rang nữa.
Một người bạn của mình cũng bắt đầu học thiết kế 3D và anh ấy bắt đầu có khách hàng đầu tiên sau một tháng. Khách hàng đầu tiên chỉ 20$. Nhưng hai tháng sau đó, anh nhận một dự án 700$ thực hiện trong vòng 1 tuần.
Đừng ôm đồm, tìm hiểu và chọn thị trường ngách mà bạn mạnh nhất và trở thành chuyên gia trong lĩnh vực đó. Cái hay của ngành đồ họa là nếu bạn thực sự có năng lực, chỉ 1-2 sản phẩm đầu tay cũng có thể chứng minh năng lực của bạn.

3. Dịch thuật
Dịch thuật là một công việc không dễ dàng cho những người mới gia nhập. Khác với ngành đồ họa, ngành mà bạn có thể dễ dàng “show” những sản phẩm của bạn để chứng minh năng lực, lĩnh vực dịch thuật không hề dễ dàng như thế. Giả như bạn dịch mẫu English-Vietnamese cho khách, nhưng vốn dĩ khách đâu biết tiếng Việt để đánh giá bạn dịch đúng hay sai, đúng mong muốn của khách hàng hay không. Vậy nên khách hàng thường lựa chọn freelancer lâu năm kinh nghiệm, có nhiều review từ các khách hàng trước.
Bằng cấp trong lĩnh vực này là điều kiện cần để chứng minh năng lực của bạn.
Dù không dễ nhưng mình tin, nếu bạn chọn một mảng nhỏ trong dịch thuật như chuyên dịch kỹ thuật, kinh doanh, luật, transcreation,… và “show” cho khách hàng thấy mức độ chuyên gia của bạn, why not?
Giá freelancer trong mảng dịch thuật ở mức trung và cạnh tranh cao: 5$-30$/giờ

4. Copywriter/Content
Ngành copywriter đang phát triển mạnh mẽ trong thời gian gần đây.
Nếu bạn yêu thích sáng tạo với những con chữ, đây là con đường dành cho bạn. Hãy tìm cuốn sách “Con đường trở thành freelance writer – Tôi đã kiếm 800.000.000đ một năm từ viết lách như thế nào” của tác giả Linh Phan. Trong cuốn sách, Linh Phan chỉ ra một số lĩnh vực copywrite được trả thù lao cao như: tài chính, du lịch, digital maketing, giáo dục, sức khỏe, viết sách, viết kịch bản. Một số lĩnh vực tiềm năng gồm có: giải trí, thể thao, làm đẹp và thời trang, công nghệ, bất động sản, nuôi dạy con.
Bản thân mình trong quá trình làm việc đã nhìn thấy rất nhiều tin đăng tuyển copywriter viết bài cho website tài chính: tài chính cá nhân, blockchain, forex,… và rất nhiều khách quốc tế cần freelancer hỗ trợ họ hoàn thành cuốn sách của họ. Mình cũng có follow một anh tên là Danny Margulies, anh này chuyên trong lĩnh vực viết email marketing, giá của anh ấy là 130-150$/giờ. Hiện Danny cũng đang phát triển thêm mảng đào tạo copywriter.

5. Excel/Power BI/Data visual/Data Analyst
Nếu bạn là chuyên gia về dữ liệu, bạn hoàn toàn có thể tìm kiếm các công việc freelancer trong lĩnh vực này: Power BI, SQL, Excel VBA,…
Giá freelancer: 10$-70$/giờ
Nếu bạn là chuyên gia về Excel và thích giúp đỡ mọi người, hãy thử sức trở thành Excel Expert của ExcelChat. ExcelChat là một trong những sản phẩm của Got It, một start-up Việt khởi nghiệp thành công tại Thung lũng Silicon.
https://expert.excelchat.co/
Bản thân mình đã trải nghiệm ExcelChat, khá dễ dàng để join. ExcelChat có hệ thống đánh giá Expert chuyên nghiệp, chặt chẽ. Tuy nhiên, cá nhân mình không thích những con số và Excel nên không đủ kiên trì.

6. Digital marketing
Bạn yêu thích marketing, có kinh nghiệm trong lĩnh vực marketing? Thử phát triển độc lập, chạy quảng cáo cho các shop bán hàng, hoặc thử sức với các khách hàng quốc tế.
★ Quảng cáo Facebook/Instagram
★ Quảng cáo Google/Youtube
★ SEO
★ Email marketing
★ …
Giá freelancer: 5$-30$/giờ, vẫn có những freelancer giỏi với 150$/giờ nhé.

7. Voice Talent
Bạn có một chất giọng tốt? Hãy thử cơ hội với lĩnh vực thu âm cho audio book, các khóa học trực tuyến, video, lồng tiếng cho games.
Để bắt đầu, bạn hãy sắm một micro tốt, học cách sử dụng các phần mềm chỉnh sửa âm thanh, ví dụ như Adobe Audition, và bắt đầu tạo portfolio của chính bạn.
Bản thân mình có một mục trong bucket list là kiếm tiền từ chính giọng nói của mình với công việc Voice Talent, tuy nhiên đến giờ chưa thành công.
Mình check lĩnh vực này trên Upwork, Vietnamese Voice Talent khá ít và cũng không nhiều việc nên thành ra giá khá cao. Chị Thơm Nguyễn – một kỳ cựu Vietnamese Voice Talent đang bán 0,1$/từ, 50$/phút đầu ra sản phẩm.
Giá freelancer: 20$-70$/giờ

8. Trợ lý ảo/Virtual Assistant
Công việc này giống như một thư ký từ xa. Bạn hỗ trợ các công việc văn phòng, paper-work, hoặc hỗ trợ các công việc như quản lý tồn kho Amazon, gửi email, tốc ký,… Công việc này đòi hỏi bạn có kỹ năng tin học văn phòng và tiếng anh tốt. Tuy nhiên, khách hàng chi trả cho nhóm công việc trợ lý ảo này khá thấp.
Giá freelancer: 3$-20$/giờ

9. Ngôn ngữ địa phương
Đây là một mảng rất đa dạng và khá thú vị: nghiên cứu thị trường Việt Nam, gọi điện check giá đối thủ, hỗ trợ khách hàng liên hệ một số nhà cung cấp tại Việt Nam,… Mình từng apply cả công việc liên quan đến nấu ăn và chụp food photos các món ăn Việt Nam. Lượng công việc này không nhiều, tuy nhiên giá khá tốt so với công sức bỏ ra.
Bản thân mình đã từng nhận một dự án gọi check giá bốn doanh nghiệp với giá 100$. Tổng cộng cả thời gian nghiên cứu trên internet, trao đổi với khách hàng các thông tin và gọi điện liên hệ, thực làm đâu đó 3-5 giờ làm việc. Công việc đợt đó mình nhận khá là “fun”. Do khách hàng không nói rõ, sau khi ký hợp đồng mình mới ngỡ ngàng là công ty cần check giá là doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc ở Mỹ. Đó là một dự án khá thú vị và thành công của mình.
Giá freelancer: 5$-20$/giờ

Những công việc tưởng nhỏ nhưng các freelancer vẫn đang kiếm tiền từ nó
★ Thiết kế chữ ký email HTML (Cái này mình đã làm, chỉ khó cho lần đầu tiên thôi :D)
★ Tư vấn xây dựng hồ sơ Linkedin
★ Tư vấn viết CV, hồ sơ xin việc
★ …
Hãy dành chút thời gian để nhìn lại những chặng đường đã qua, liệt kê hết tất cả những điểm mạnh dù nhỏ nhất của bản thân. Tin mình đi, bạn sẽ tìm thấy một công việc bạn thích theo cách không ngờ tới. Như Kon Mari chẳng hạn, cô ấy yêu thích việc sắp xếp đồ đạc và trở thành chuyên gia trong lĩnh vực, nổi tiếng toàn thế giới, trong khi ai mà chả sắp xếp đồ đạc.
Hoặc ví dụ như mình đã trở thành PowerPoint Designer với thu nhập khá ổn, trong khi chắc bạn không nghĩ ai đó có thể kiếm tiền từ PowerPoint đâu nhỉ, ở Việt Nam ai chả biết làm ;).

Những công việc freelance cho bất kỳ ai

Tiếp đến là nhóm những công việc là bạn có thể dễ dàng bắt đầu, dễ dàng học và làm. Nhóm công việc này thường thu nhập thấp hơn: 5$-8$/giờ.

1. Transcription
Đây là công việc đơn giản, nghe file audio và typing lại. Công việc này thường có hai mục đích: hỗ trợ ghi lại các cuộc hội thoại hoặc hỗ trợ phát triển tính năng voice của các tập đoàn công nghệ như Google, Microsoft,…
Bạn có thể tìm kiếm công việc này ở Appen, Lion Bridge (mình sẽ viết kỹ hơn phía dưới), GoTranscipt, hoặc tìm kiếm trên Freelancer.com. Thi thoảng, một số doanh nghiệp Ấn Độ đăng tuyển trên Freelance.com.
Về GoTranscipt, giá cho transcription khá cao, đương nhiên đổi lại là không có nhiều việc để làm. Bởi lẽ, chủ yếu khách hàng cần transcript English, chứ tiếng Việt là rất rất hiếm. Giá GoTranscipt trả là 6,5$ cho 10 phút audio tiếng Việt, 2,33$ cho 10 phút audio tiếng Anh. GoTranscipt không có mục apply riêng, bạn vào mục contact của website, để lại tin nhắn và email, GoTranscipt sẽ gửi email cho bạn.
Nếu bạn có năng lực nghe và typing tiếng Anh thì bạn có thể thử một số website khác (hầu hết các website này mình chưa trải nghiệm nhé vì năng lực tiếng anh có hạn):
Rev: Trông khá là chuyên nghiệp
AmberScript:  7,5-15€/giờ
Scribe: 5-15$/1 giờ audio
Literably: Website này chuyên chữa bài cho các học sinh học tiếng anh. Bạn có bài gốc mà học sinh đọc, nghe file audio của học sinh, transcipt lại nội dung như học sinh đọc thừa, đọc thiếu, đọc âm gió, đọc sai. Bạn mình và mình test đều “tạch”.

2. Data Entry
Đây là nhóm công việc nhập liệu, bạn có thể tìm kiếm công việc trên các website freelance. Giá của nhóm này thường chỉ 3-5$/giờ.
Nhóm công việc này thường có một số website quảng cáo thu nhập cao, đơn giản. Nhưng đừng dễ mắc lừa. Nếu bạn thấy website đó nhiều quảng cáo thì đó là một website lừa đảo, dù trông có chuyên nghiệp thì mục đích của website tạo ra là để bạn truy cập và họ kiếm tiền từ quảng cáo. Một ví dụ điển hình của scam website là Hiresine.com, bạn đọc các hướng dẫn tưởng như rất chi tiết nhưng vẫn chỉ là một trò lừa đảo.
Ngoài ra mấy website làm khảo sát kiếm tiền, bạn có thể kiếm thật nhưng rất rất thấp và tốn thời gian, mình nghĩ bạn nên bỏ qua nó.

3. Appen
Appen là doanh nghiệp lớn và chuyên nghiệp, thường là đối tác của Google, Microsoft, Facebook,… Appen có đa dạng các dự án thuộc các mảng như:
★ SEE – Search Engine Evaluator: SEE là người kiểm tra và đánh giá các công cụ tìm kiếm. Điển hình của SEE là dự án Shata, đánh giá các điểm truy vấn Google Maps.
★ Social Media Evaluation: Đánh giá các quảng cáo, bài đăng trên mạng xã hội.
★ Transcription: Tương tự như mục 1.
★ Thực hiện khảo sát.
★ Đánh giá trải nghiệm mua hàng:Bạn bỏ tiền mua hàng rồi đánh giá trải nghiệm, bạn được giữ lại hàng, Appen sẽ trả lại tiền cho bạn.
Các dự án này thường có mức thu nhập 3-5$/giờ.
Appen cũng có một số task nhỏ khác như bạn quay video theo yêu cầu để hỗ trợ các tập đoàn công nghệ phát triển camera hoặc thực tế ảo. Nhóm công việc này được trả tiền theo task.
Bên cạnh đó, Appen có một số dự án dịch thuật 15-20$/giờ. Các dự án này đòi hỏi có bằng cấp, chứng chỉ.
Bạn đăng ký Appen tại link.
Bạn có thể join group này để trao đổi với mọi người cùng làm Appen: Group Duy Nguyen CPA
Đặc điểm của Appen là chờ đợi. Tùy vào giai đoạn, sự chờ đợi đó có thể là vài ngày, vài tuần hoặc vài tháng. Bởi lượng đăng ký Appen là rất cao. Cơ hội dành cho bạn là các dự án mới hoặc những đợt tuyển mới do các freelance cũ nghỉ.

4. Lionbridge
Lionbridge tương tự Appen. Tuy nhiên, Lionbridge có ít dự án hơn. Đổi lại, thu nhập bên Lionbridge thường cao hơn – 5-7$/giờ.
Đăng ký Lionbridge có 2 cách:
– Đăng ký theo dự án: Bạn check dự án với từ khóa Vietnam/Vietnamese tại đây và apply.
– Đăng ký partner: Điền thông tin, các lĩnh vực bạn quan tâm và tải CV tại đây.

5. Clickworker
Website này có các task cơ bản như chụp ảnh selfie bản thân, chụp ảnh vé máy bay, vé tàu nhằm mục đích thu thập các dữ liệu đễ hỗ trợ phát triển AI tự nhận diện ảnh.
Tuy nhiên, số lượng task cho thị trường Việt Nam của Clickworker khá hạn chế. Thời gian chờ nhận tiền cũng khá lâu. Clickworker chỉ trả qua Paypal và yêu cầu tài khoản PayPal phải được xác thực (một trong các thẻ ngân hàng liên kết với Paypal được xác thực bằng cách Paypal trừ một khoản phí nhỏ, bạn nhập mã 4 chữ số trên lệnh trừ tiền để xác thực đó chính xác là thẻ của bạn).
Đăng ký Clickworker tại link.

Trên đây là tổng hợp lại các cơ hội mình biết trong thời gian theo đuổi chặng đường freelance. Có những cơ hội mình chưa thực sự trải nghiệm để đánh giá. Và có lẽ cũng còn rất nhiều cơ hội khác chưa được liệt kê. Hãy sử dụng các thông tin để tham khảo.
Mình rất mong được lắng nghe các thông tin, các cơ hội freelance khác mà bạn biết, hoặc bình luận về những thông tin mình đã chia sẻ.
Bài viết luôn trong tình trạng update và hoàn thiện hơn.

“Không có con đường nào trải hoa hồng.”

– Flav –